Την Κυριακή 1 Φεβρουαρίου, δεχθήκαμε μια «κατ’οίκον» επίσκεψη από τον διευθυντή της πολιτιστικής στήλης, μιας στήλης συχνά παρεξηγημένης ως «κουτσομπολίστικη» της εφημερίδας «Έθνος», κ. Ταφλαμπά. Όλο το δημοσιογραφικό μελίσσι μαζεύτηκε γύρω του και εκείνος με στωικότητα και προθυμία έδωσε αναλυτικές απαντήσεις στις απορίες μας και μας κατατόπισε για το δημοσιογραφικό γίγνεσθαι.
Η ενασχόληση του ίδιου με τη δημοσιογραφία δεν ήταν τυχαία. Ήταν κάτι που ήθελε πριν τις σπουδές του επιδιώκοντας την ενασχόληση με την πολιτική. Οι σπουδές του στις πολιτικές επιστήμες στην Ιταλία και ύστερα ιδιωτικά σε ένα δημοσιογραφικό εργαστήρι ήταν αποτέλεσμα του μεγάλου ενδιαφέροντος που διέβλεπε στη δημοσιογραφία όσο ασχολούνταν ερασιτεχνικά με αυτή. Στη συνέχεια, όπως αναφέρει, το ενδιαφέρον αυτό εξασθενεί καθώς το χόμπι γίνεται επάγγελμα λόγω του μεγάλου φόρτου εργασίας. Για να επιβιώσει κάποιος στον τομέα αυτό το πτυχίο δεν είναι πάντα απαραίτητο. Τα σημαντικότερα όπλα που έχει στη φαρέτρα του ένας εκκολαπτόμενος δημοσιογράφος είναι η εμπειρία και η θέληση. Στο χώρο αυτό δυνατότητες και προσόντα παραμερίζονται, δημιουργώντας χώρο για τις «φιλικές σχέσεις», το βύσμα, το μέσο. Άτομα που δεν προσφέρουν συνεχώς εξελίσσονται και ανελίσσονται, οι αποκαλούμενοι στο χώρο, «φελλοί».
Διεισδύοντας στις πιο σκοτεινές πλευρές μιας εφημερίδας, παρατηρούμε πως ωράριο εργασίας δεν υπάρχει και η οικογενειακή ζωή κρέμεται από ένα σχοινί. Η δημοσιογραφία ρουφάει την καθημερινότητα και το είναι ενός δημοσιογράφου, αλλά παράλληλα τον γεμίζει. Είναι σημαντικό να βρεθεί μια ισορροπία, τονίζει ο κ. Ταφλαμπάς. ‘Οσον αφορά στην οικονομική κρίση, αγγίζει επιλεκτικά τους δημοσιογράφους σε ένα ποσοστό 40-50% αν και εξακολουθεί να είναι ένας καλά αμειβόμενος κλάδος. Εκείνοι που μένουν ανεπηρέαστοι είναι οι «stars» που δέχονται πολλά ποσά από διαφορετικές πηγές, τα λεγόμενα pay rolls, προκειμένου να σιγήσουν κάποιο σκάνδαλο για να μην στοχοποιηθεί κάποια εταιρία ή ακόμα και η ίδια η κρατική δομή. Πίσω από σχεδόν όλες τις εφημερίδες κρύβεται ένα σαθρό σύστημα που τρέφεται από πολιτικές σκοπιμότητες και χαρακτηρίζεται από διαχειρισμό. Παλιότερα υπήρχε μια καμπύλη ελευθερίας άποψης που με τα χρόνια τείνει να γίνει ευθεία.
Στην πορεία έκδοσης μιας εφημερίδας τα εμπλεκόμενα πρόσωπα είναι πολλά. Βασικό θεμέλιο κάθε εφημερίδας είναι οι ρεπόρτερ των οποίων το θέμα έρευνας ποικίλλει. Αφού συλλέξουν τις απαραίτητες πληροφορίες τις οργανώνουν σε ρεπορτάζ. Το ρεπορτάζ αυτό περνά από τα χέρια των αρχισυντακτών οι οποίοι ύστερα από σύσκεψη αποφασίζουν αν θα συμπεριληφθεί στην έκδοση. Το τελικό στάδιο ο διευθυντής και ο εκδότης αποφασίζουν την τελική μορφή καθώς και την πρώτη σελίδα του εντύπου που παίζει καθοριστικό ρόλο στις πωλήσεις. Μεγάλη εξουσία έχουν επίσης και οι συντάκτες ύλης, οι αρμόδιοι για τις διορθώσεις, τους τίτλους των άρθρων, τη γραμματική. Στη συνέχεια, το ηλεκτρονικό σχέδιο παίρνει σάρκα και οστά στο τυπογραφείο μέσα σε 40-50 λεπτά χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας.
Τώρα κατά πόσο η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη έχει επηρεάσει τη δημοσιογραφία; Παντού έχουν ξεφυτρώσει ηλεκτρονικά sites τα περισσότερα των οποίων λειτουργούν χωρίς δημοσιογράφους. Στην Ελλάδα τουλάχιστον στα sites αυτά, ειδήσεις στρεβλώνονται, ενώ η πρωτογενής είδηση εκλείπει. Τέλος κανόνες δεοντολογίας και λειτουργίας δεν τηρούνται καθώς οι αρθρογράφοι βρίσκονται κάτω από την ασπίδα ανωνυμίας που προσφέρει το διαδίκτυο.
Στον δημοσιογραφικό τομέα τίθεται συχνά το θέμα της αλήθειας. Ο κ. Ταφλαμπάς μας ενημερώνει πως κάθε εφημερίδα φωτίζει ένα ζήτημα από διαφορετική οπτική γωνία. Σε κάθε εφημερίδα είναι πιθανό να συναντήσει κανείς πολιτικές αντιπάθειες, μονομέρεια, ακραία υποκειμενικότητα, αλλά ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση είναι σχεδόν αδύνατο να γραφεί ένα άρθρο με απόλυτη αντικειμενικότητα, καθώς ο κάθε άνθρωπος βλέπει το ζήτημα σε διαφορετικές διαστάσεις. Ο πλέον κατάλληλος τρόπος για να διεισδύσεις σε καλυμμένα γεγονότα και άλλες πλευρές της αλήθειας είναι το διάβασμα όσο το δυνατόν περισσότερων εντύπων. Με τα λόγια του κ. Ταφλαμπά : «Η ανάγνωση μιας εφημερίδας αυξάνει την κατανόηση της πραγματικότητας. Ότι διαβάζουμε δεν είναι δεδομένο.»
Η δημοσιογραφία είναι ένας τομέας πάντα επίκαιρος παρόλο τον ηθικό και επαγγελματικό μαρασμό που γνωρίζει με τα χρόνια. Υπάρχει ελπίδα για τους θαυμαστές του επαγγέλματος αυτού, αρκεί να διαθέτουν κάποια καθοριστικά χαρακτηριστικά-προσόντα. Το ελεύθερο πνεύμα και η διεισδυτικότητα είναι οι πένες της δημιουργίας που θα έπρεπε να καθοδηγούν κάθε δημοσιογράφο σε συνδυασμό με ένα μεγάλο ποσό επιμονής και επιμονής στις δύσκολες καταστάσεις και την ενασχόληση με ένα μεγάλο φάσμα τομέων, έτσι ώστε να αποφεύγεται η απολυτότητα.
Αρετή Μάμαλη Α’4
